Πόσο ακόμα θα μένουν κλειστά τα στόματα και η σιωπή θα συνεχίζεται!

Ο χρήστης Mirsini Ouzoungianni είναι με το χρήστη Olga Sarika και 8 others στην πόλη Δήμος Σπάτων - Αρτέμιδος

Πόσο ακόμα θα μένουν κλειστά τα στόματα και η σιωπή θα συνεχίζεται!!! Πόσα ακόμα θα συνεχίσουμε να βλέπουμε και να μαζεύουμε πυροβολημένα, νεκρά, δηλητήριο στο φαγητό τους, γυαλιά στο φαγητό τους, παρατημένα κουτάβια σε άθλια κατάσταση, γατάκια νεογέννητα, τυφλά, άρρωστα στο τελικό στάδιο και πόσα άλλα αμέτρητα περιστατικά και κανείς δεν είδε τίποτα κανείς δεν μιλάει.....

Πολύ από εμάς γινόμαστε κουραστικοί για αυτά τα πλάσματα ζητώντας από την δικαιοσύνη να τηρούν αρχικά τους νόμους και δεύτερον να γίνουν πιο αυστηρά τα μέτρα..

Όλοι πληρώνουμε για αυτά τα λεγόμενα ΑΔΈΣΠΟΤΑ που είτε τα θέλουμε είτε όχι ..

Ένας Δήμος τεράστιος που δεν υπάρχει καταφύγιο, το προγράμμα μικρό χρηματικά και περιορισμένο σε τόσες ανάγκες ζώων σε στειρώσεις, σε φάρμακα και όλοι το ανεχόμαστε και εμείς που προσπαθούμε να είμαστε δίπλα τους αλλά και αυτοί που δεν τα θέλουν είτε για λόγο φόβου είτε λόγο απλά δεν τα θέλω ,και μόλις τελειώσουν αυτά τα λίγα χρήματα σιωπή καμία πίεση.

Είναι πολλοί εθελοντές φιλοζωοι που δεν χρησιμοποιούν καθόλου το πρόγραμμα και πληρώνουν ολόκληρες περιουσίες για αυτά και είναι τόσο επίπονο να τα βλέπουν νεκρά και κανείς να μην μιλάει, είναι επίπονο να προσπαθούν να τα υπερασπιστούν και να ακούνε 

* είναι αδέσποτο εάν το θέλεις πάρτο σπίτι σου

* πόσα να βάλει στο σπίτι του ο καθένας πόσα???

Φτιάχνουν χώρους φιλοξενίας για να διασωθούν και το κόστος και η καθημερινότητα στο φαγητό ,στο καθάρισμα στα φάρμακα,  δύσκολο..

Δύσκολο και αυτό να τρέχεις στους δρόμους να τα βρεις  για να τα ταισεις ,να κουβαλάς νερό, να τους κάνεις θεραπείες, να βρίσκεις τα χρήματα για όλο αυτά.

Και όμως πάλι σιωπή γιατί εάν τολμήσει κάποιος να μιλήσει και πει το αδέσποτο μου εγώ το φροντίζω   η απάντηση είναι το αδέσποτο είναι του Δήμου...

Όχι τα αδεσποτα για να λέγονται του Δήμου θα πρέπει να έχει φροντίσει να έχουν όλο τον χρόνο φαγητό ,νερό ,φάρμακα, αμπούλες, ιατρική περίθαλψη και αν τα κονδύλια δεν φτάνουν να πιέσουν την κυβέρνηση όπως μας πιέζει και μας για τόσους φόρους που πληρώνουμε...

Αλλά δεν γίνεται τίποτα σιωπή και  πρέπει να σταματήσει όλο αυτό  πρέπει να πιέσουμε την κατάσταση γιατί εάν δεν θέλουμε να υπάρχουν αδεσποτα τότε θα πρέπει να ανοίξουν τα στόματα να μην σκέφτεσαι ότι είναι του γείτονα μου και δεν θέλω να χαλάσω την σχέση μου, να μην φοβάσαι να καλέσεις την αστυνομία όταν το κακοποιούν, τα σκοτώνουν τα πυροβολούν..

Να μην πεις μα γνωρίζω τον κύριο τάδε στον Δήμο και δεν θέλω να χαλάσει το μέσον που έχω...

Κάποιος θα σκεφτεί ή θα γράψει τι λέει η μανταμιτσα εδώ δεν έχουμε σχολεία, δρόμους κ.λπ.θα σας πω και εκεί σιωπή δεν γίνεται τίποτα αφού υπάρχει ανοχή...

Σταματήστε την ανοχή είναι ενοχή σε όλα ..

Ζητώ λύσεις με αποτέλεσμα 

Όχι άλλα νεκρά

Όχι άλλα κουτάβια

Όχι άλλα άρρωστα

Όχι άλλα παρατημένα

Αναζητώντας άρωμα & χρώμα

....λίγο λυπημένο αλλά τόσο βαθιά αληθινό!
Το κεφάλι στην άμμο

Το μόνο πράγμα που παίρνει μαζί του πεθαίνοντας ο άνθρωπος, είναι το μικρό εκείνο μέρος της περιουσίας του που ίσα ίσα δεν ενδιαφέρει κανέναν άλλο. Κατι λίγες  αισθήσεις η στιγμες' δύο τρεις νότες κυμάτων,την ώρα που το μαλλι το παίρνει ο αέρας με τα γλυκά ψιθυρισματα μες στο σκοταδι' ολίγες μέντες από δύο κοντά κοντά βαλμενες ανασες' ένα τραγούδι βαρυθυμο, σαν βράχος μαυρος' και το δάκρυ, το δάκρυ της μιας φοράς το για πάντοτε. Όλα όσα, μ' αλλά λογια κανουν την αληθινη του φωτογραφία, την καταδικασμένη να χαθεί και να μην επαναληφθεί ποτέ.
Ο. Ελύτης ...από " τα δημόσια και ιδιωτικά"

Δημιουργία και πρόταση: Γιούλα Ροζάκου

Με τον COVID-19 να επανέρχεται

Το Κ. Υ. Σπάτων αδυνατεί να κλείσει ραντεβού

Η καταγγελία στο «artemispress” είναι συγκεκριμένη και όπως είδαμε κυκλοφόρησε και στο f/b:

«Στις αρχές Αυγούστου τηλεφώνησα στο Κέντρο Υγείας Σπάτων για να μου κλείσουν ραντεβού για συνταγογράφηση φαρμάκων γιατί οι συνταγές θα έληγαν. Μου απάντησαν να τηλεφωνήσω στις 20/8 γιατί τότε ξεκινούν τα ραντεβού του Σεπτεμβρίου.

Σήμερα 20/8 που τηλεφώνησα μου είπαν να ξαναπάρω στις 1/9 και βλέπουμε. Στην ερώτηση μου τι θα δούμε μου απάντησαν αν υπάρχει γιατρός, γιατί τώρα δεν υπάρχει».

Στην 17^η συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 5 Αυγούστου, είχε γίνει μια παρόμοια καταγγελία από το δημοτικό σύμβουλο Δ. Κουτρουμπίνη ότι τα ραντεβού του Αυγούστου ακυρώνονταν λόγω έλλειψης προσωπικού. Ζήτησε έτσι με την ερώτηση του την παρέμβαση του δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου στους αρμοδίους. Ζήτησε επίσης ενημέρωση για τη διαχείριση παλιότερης απόφασης – ψηφίσματος του δημοτικού οργάνου που αφορούσε την αύξηση του προσωπικού στο Κέντρο Υγείας Σπάτων.

Η ερώτηση του δημοτικού συμβούλου κατά περίεργο τρόπο προκάλεσε τη μήνη αρκετών μελών του συμβουλίου αλλά και παρέμβαση του δημάρχου Δ. Μάρκου, ο οποίος υποτιμώντας τα όσα ανέφερε ο Δ. Κουτρουμπίνης, δήλωσε ότι δεν υπάρχουν σχετικά παράπονα από δημότες. Υπονόησε δε ότι ο Δήμος δεν έχει καμία αρμοδιότητα για την αύξηση του προσωπικού στο Κ. Υγείας, αναφέροντας πως τέτοια ψηφίσματα όπως αυτό για ενίσχυση του Κέντρου δεν έχουν καμία απήχηση.

Ανεξήγητα περίεργη ήταν όμως και η στάση των άλλων ομιλητών –και μάλιστα της δημοτικής αντιπολίτευσης- οι οποίοι προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τις καταγγελίες και τις υπαρκτές ελλείψεις, έκαναν λόγο για «κουτσομπολιά» και για αναρμοδιότητα του Δήμου ή ακόμη και πως αν γίνουν οι προτεινόμενες προσλήψεις ...δεν θα χωρούν ούτε στην ταράτσα.

«Υπουργείο Υγείας είμαστε»;

«Υπουργείο Υγείας είμαστε»; διερωτήθηκε αγανακτισμένος ένας εκ των αντιδημάρχων, διακόπτοντας στη δευτερομιλία τον ερωτώντα δημοτικό σύμβουλο.

Φυσικά και ο Δήμος δεν είναι υπουργείο Υγείας· πρέπει όμως να έχει έγνοια για τις δομές Υγείας στις πόλεις του και να πιέζει με διαρκείς παρεμβάσεις του την κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες για την ενίσχυση του Κέντρου Υγείας με στελέχη και εξοπλισμό. Τη στιγμή που τέθηκε τέτοιο ζήτημα στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου οι δημότες θα περίμεναν τη διερεύνηση των καταγγελιών και όχι το κουκούλωμα.

Ο Δήμος και πολύ περισσότερο το Δημοτικό Συμβούλιο δεν έχει κανένα λόγω να καλύπτει την εγκληματική αδιαφορία του υπουργείου Υγείας για τη δομή πρωτοβάθμιας Υγείας της περιοχής και μάλιστα όταν ο COVID-19 επανέρχεται, πιο απειλητικά.

Οι δημότες έχουν απόλυτη ανάγκη για ένα ισχυρό Δημόσιο Σύστημα Υγείας.

Αναζητώντας άρωμα & χρώμα

Α. Παπαδιαμάντης: «Βαρδιάνος στα σπόρκα», για τις επιπτώσεις της πανδημίας της χολέρας του 1865

Το πρότεινε σε ανάρτηση του ο Fotis Mantzoros:

«Ελέχθη ότι οι πλείστοι των ανθρώπων, των παρασταθέντων τότε ως θυμάτων της χολέρας, απέθανον πραγματικώς εκ πείνης. Ίσως να μην υπήρξεν όλως χολέρα. Αλλ' υπήρξε τύφλωσις και αθλιότης και συμφορά ανήκουστος. Οι άνθρωποι, όλοι πάσχοντες, εσκληρύνοντο κατ' αλλήλων, εις επίμετρον, και καθίστων την δεινοπάθειαν απείρως μεγαλυτέραν. Οι εύποροι εκ των καθαριζομένων εσκληρύνοντο κατά των πτωχών, και εμέμφοντο αυτούς ως παραιτίους της δυστυχίας δι' αυτής της παρουσίας των. Οι πτωχοί εσκληρύνοντο κατά των ευπόρων, και τους ητιώντο ως προκαλούντας την ακρίβειαν των τροφίμων διά της ευπορίας των. Όλοι ομού οι υπό κάθαρσιν ταξιδιώται εσκληρύνοντο κατά των κατοίκων της πολίχνης, και τους κατηγόρουν επί ασυνειδήτω αισχροκερδεία και σκληρότητι, ενώ το αληθές ήτο ότι δέκα μόνον άνθρωποι εκ της εμπορικής και τυχοδιωκτικής τάξεως, ήτις πουθενά δεν λείπει, ήσαν οι αισχροκερδείς και οι σκληροί εκμεταλλευταί της δυστυχίας. ΟΙ κάτοικοι της πολίχνης εσκληρύνοντο κατά των ταξιδιωτών, και εμίσουν αυτούς, διότι είχον έλθει να τους φέρωσι την χολέραν. Κακή υποψία, δυσπιστία και ιδιοτέλεια χωρούσα μέχρις απανθρωπίας, εβασίλευε πανταχού. Όλα ταύτα ήσαν εις το βάθος και ο φόβος της χολέρας ήτο εις την επιφάνειαν. Θα έλεγέ τις ότι η χολέρα ήτο μόνον πρόφασις, και ότι η εκμετάλλευσις των ανθρώπων ήτο η αλήθεια. Το δαιμόνιον του φόβου είχεν εύρει επτά άλλα δαιμόνια πονηρότερα εαυτού, και είχε λάβει κατοχήν επί του πνεύματος των ανθρώπων».

Τζένη:Φροντιστής ατόμων με άνοια

Της Δέσποινας Τσατσάκη

Είναι ένα συνηθισμένο πρωινό. Δυο γυναίκες κάθονται στη βεράντα μιας αστικής μονοκατοικίας χαζεύοντας τα παιδιά που παίζουν ποδόσφαιρο στο δρόμο. Η μία διανύει την όγδοη δεκαετία της ζωής της και δείχνει να είναι μπερδεμένη και χαμένη αλλά ηρεμεί κάθε φορά που στρέφει το βλέμμα της στη Τζένη. «Θέλω κι εγώ άσπρα μαλλιά. Δεν τα ξαναβάφω τα μαλλιά μου. Θέλω μαλλιά σαν της Τζένης». Η ηλικιωμένη γυναίκα με το κενό βλέμμα και το θλιμμένο πρόσωπο επανέλαβε την πρόταση τρεις φορές. Η Τζένη την καθησύχασε. «Tέλος οι βαφές. Μην ανησυχείς». Με ένα χάδι της η ηλικιωμένη γυναίκα ηρέμησε.

Το πρώτο πράγμα που διακρίνει κανείς κοιτάζοντας τη Τζένη είναι το τεράστιο χαμόγελό της. Και το δεύτερο τα άσπρα της μαλλιά. “Γιατί έχεις άσπρα μαλλιά; Είσαι νέα ακόμα για να έχεις άσπρα μαλλιά. - Μα για να μην καταλάβει ποτέ κανένας πότε θα γεράσω”. Το γέλιο της πλημμύρισε τη γειτονιά . Η ηλικιωμένη κυρία δίπλα της την κοίταξε και χαμογέλασε. Για πρώτη φορά φώτισε το πρόσωπό της.. Είναι εύκολο να καταλάβεις πόσο πολύ αγαπάει τη Τζένη. “Θέλω κι εγώ άσπρα μαλλιά”.

Η Τζένη είναι φροντιστής ατόμων με άνοια και Alzheimer. Είναι μια γυναίκα 62 ετών. Η όψη της εκπέμπει τόση γλυκύτητα που δεν μπορείς να μη χαμογελάσεις μόλις τη δεις. Ψηλή αλλά ευτραφής με κόκκινα μάγουλα και πεταχτά δόντια . Τα πράσινα μάτια της λάμπουν όταν σε κοιτάζει. Είναι αεικίνητη. Όση ώρα μιλάει καθαρίζει τα φασολάκια που έχει σε μια λεκάνη στην ποδιά της. “Είμαι καί μαγείρισσα. ΄Οταν φροντίζεις ένα άτομο είσαι υπεύθυνη για τα πάντα. Και για την πνευματική του υγεία και για τη σωματική. Επομένως πρέπει και να του μαγειρεύεις και να το πλένεις και κυρίως να του δίνεις τα φάρμακα. Η πνευματική υγεία, άστο καλύτερα, είναι μεγάλη υπόθεση”.

Δεν δυσκολεύεται καθόλου να αφηγηθεί την προσωπική της ιστορία. Ήταν παντρεμένη 30 χρόνια με ένα άνδρα 17 χρόνια μεγαλύτερό της. Ζούσε στην Αθήνα, στου Ζωγράφου. Δε δούλευε, φρόντιζε τα παιδιά και τον άντρα της. Οι ώρες της περνούσαν με μαγείρεμα, δουλειές του σπιτιού, φροντίδα των παιδιών και βόλτες στα μαγαζιά. Τα καλοκαίρια ερχόταν στην Κρήτη όπου έμεναν όλες της οι αδελφές. Ανέμελα χρόνια γεμάτα γέλια και χαρές.

“Η άνοια είναι ύπουλη. Έχει πρώιμα συμπτώματα αλλά δεν τα αντιλαμβάνεσαι πάντα.Θεωρείς ότι είναι συνηθισμένο να ξεχνάς πού έχεις παρκάρει το αυτοκίνητο, πού έχεις βάλει τα κλειδιά ή το τηλέφωνο του σπιτιού σου. Στα 60 σου νομίζεις ότι είναι φυσιολογικό. Έτσι και με τον άντρα μου. Δεν ξέρω κι εγώ πόσες φορές πήγαμε στον κλειδαρά γιατί έχανε τα κλειδιά του. Ξεχνούσε συνεχώς να πληρώσει λογαριασμούς που έληγαν τελικά, αν δεν του έδινα λίστα με τα τρόφιμα που έπρεπε να αγοράσει από το σουπερμάρκετ θα τρώγαμε σαμπουάν και σφουγγάρια όλη τη βδομάδα. Ακούγονται αστεία τώρα που τα αφηγούμαι αλλά τότε δεν γελούσα. Ομηρικοί καβγάδες ξεσπούσαν στο σπίτι μας καθημερινά.  Το αποκορύφωμα ήταν όταν το καλοκαίρι του 1999 γυρίσαμε από τη θάλασσα , στο εξοχικό της αδερφής μου στην Κρήτη, στον Ανισαρά, και μπροστά σε όλο το σόι, άντρες γυναίκες, παιδιά, γδύθηκε να κάνει ντους στην αυλή. Το πρόβλημα ήταν ότι γδύθηκε εντελώς. Τα έβγαλε όλα. Τσίτσιδος. Και δεν καταλάβαινε ότι δεν έπρεπε. Την άλλη μέρα το πρωί τρέξαμε στο νευρολόγο.”.

Η άνοια είναι πραγματικά μια “ύπουλη ασθένεια”. Συνήθως  προσβάλλει πρώτα την πρόσφατη μνήμη, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να επαναλαμβάνουν την ίδια ερώτηση ξανά και ξανά, να χάνουν πράγματα και να κατηγορούν τους άλλους ότι τους τα πήραν.Ένα άλλο συχνό πρώτο σύμπτωμα είναι η δυσκολία στην εξεύρεση της σωστής λέξης και η διαταραχή της συγκέντρωσης, η οποία δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από το οικογενειακό περιβάλλον.Σε άλλες μορφές άνοιας ψυχιατρικά και νευρολογικά συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν στα πρώτα στάδια της νόσου.

Μόλις οι οικείοι του ασθενούς με άνοια αντιληφθούν ότι κάτι δεν πάει καλά, ο νευρολόγος είναι μονόδρομος. Ξεκινούν τα τεστ για να μετρηθεί και να γίνει η σταδιοποίηση της ασθένειας. Η φαρμακευτική αγωγή επιβάλλεται στις περισσότερες περιπτώσεις. “Ο γιατρός  του έκανε το τεστ με το ρολόι” θυμάται η Τζένη. “Δεν είναι τίποτα το φοβερό για μένα και για σένα. Του είπε να σχεδιάσει ένα ρολόι και να βάλει τους δείκτες στις 3.20. Ξέρεις πόση ώρα του πήρε; Τον έβλεπα να παιδεύεται να σχεδιάσει το ρολόι, να ζωγραφίσει τους δείκτες. Και τότε κατάλαβα....”

Δυο είναι τα πιο διαδεδομένα εργαλεία μέτρησης της άνοιας, το MMSE (Mini Mental State Examination) και το τεστ του ρολογιού (clock drawing test). Το MMSE χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη σαν διαγνωστικό εργαλείο μέτρησης της γνωστικής λειτουργίας, αλλά και για την παρακολούθηση της πορείας της νόσου και τη μελέτη της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών παρεμβάσεων. Το MMSE ελέγχει τη γνωστική λειτουργία στον  προσανατολισμό στον χώρο και στον χρόνο, στην προσοχή-συγκέντρωση, στις πράξεις, στην άμεση και πρόσφατη μνήμη, στη γλώσσα, στην ικανότητα εκτέλεσης προφορικής και γραπτής εντολής, στη γραφή και αντιγραφή. Η χορήγησή του απαιτεί 5-12 λεπτά από έναν εκπαιδευμένο εξεταστή. Το τεστ του ρολογιού ελέγχει τη μετωπιαία, κροταφική και βρεγματική λειτουργία. Μειωμένη απόδοση στο συγκεκριμένο τεστ σχετίζεται  με μειωμένη κατανόηση της εντολής, έκπτωση μνήμης και έκπτωση των οπτικοχωρικών ικανοτήτων.

Από τη στιγμή της διάγνωσης ξεκινά ο Γολγοθάς των ασθενών αλλά και των συγγενών τους. Το πρώτο σοκ το διαδέχεται η προσπάθεια αποδοχής της ασθένειας και διευκόλυνσης του ασθενούς. “Το 1999 κανείς δεν ήξερε τίποτα για την άνοια. Δεν είχαμε καν σύνδεση με το διαδίκτυο για να ψάξουμε. Προχωρούσαμε στα τυφλά. Μας καθοδηγούσαν οι γιατροί και όσα ακούγαμε από δω κι από κει. Ευτυχώς τα παιδιά είχαν πια μεγαλώσει και έφυγαν να σπουδάσουν. Δεν ζούσαν όλες τις καταστάσεις και προσπαθούσα να μην τους φορτώνω με τις αγωνίες μου. Κάποια μέρα κάποιος  -ούτε που θυμάμαι ποιος- μου είπε να απευθυνθώ σε μια οργάνωση που συμπαραστεκόταν σε φροντιστές ατόμων με άνοια.  Πήγα και τους βρήκα απεγνωσμένη και έφυγα γεμάτη ελπίδα. Ναι, δεν μπορούσα να αλλάξω τη ροή της ασθένειας, μπορούσα όμως να την καθυστερήσω”.

Η Τζένη ξεκίνησε τα μαθήματα σε ένα εξειδικευμένο κέντρο για φροντιστές ασθενών με άνοια. Κάθε 15 μέρες γινόταν μια συνάντηση. Ένας γιατρός ή ένας επαγγελματίας υγείας συζητούσε μαζί με τους φροντιστές για την ασθένεια, την εξέλιξή της, τη διευκόλυνση των ασθενών . Μέσα από  18 συναντήσεις  ο φροντιστής γινόταν πιο σοφός.

“Ένιωσα ότι δεν ήμουν μόνη. Έπαιρνα συμβουλές για τα πάντα. Έμαθα για τη λειτουργία των φαρμάκων και κυρίως τρόπους για να κάνω το Μανώλη να μην ξεχνάει πράγματα. Το παν ήταν η οργάνωση. Αν η ζωή τους είναι οργανωμένη λειτουργούν καλύτερα. Καταρχάς καταργήθηκαν όλα τα συρτάρια. Οι χώροι που χρησιμοποιούσε ήταν πολύ συγκεκριμένοι. Για να σου δώσω να καταλάβεις, μόλις έμπαινε στο σπίτι κρεμούσε τα κλειδιά στην μικρή κρεμαστρούλα που του είχα βάλει δίπλα στην εξώπορτα. Έτσι δεν τα έχανε. Επίσης το κλειδί του ήταν χρωματιστό. Έχει σημασία και το χρώμα.”

“Ο Μανώλης πέθανε από καρκίνο το 2009. Δεν πέθανε από την άνοια. Μέχρι τις χημειοθεραπείες η άνοια ήταν διαχειρίσιμη. Μετά πήρε την κάτω βόλτα. Δεν άντεξε το μυαλό. Στο τέλος πια δεν θυμόταν ούτε εμένα.”.

Η άνοια εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα άνω των 65 ετών. Επηρεάζει έναν στους 100 ανθρώπους πριν τα 65, με τη συχνότητα να διπλασιάζεται ανά πενταετία, με αποτέλεσμα πάνω από το 30% των ατόμων μετά τα 90 έτη να πάσχουν από τη νόσο.Ο αριθμός των ασθενών αυξάνεται αλματωδώς: υπάρχουν 150.000 ασθενείς στην Ελλάδα, 5 εκατομμύρια στην Ευρώπη και 40 εκατομμύρια παγκοσμίως. Ο Μανώλης ήταν από τους τυχερούς. “Δεν έμαθα ποτέ αν ήταν κληρονομική προδιάθεση ή αν προήλθε από κάποιο χτύπημα. Ξέρω μόνο ότι ήταν παχύσαρκος και κάπνιζε. Σίγουρα και τα δύο αυτά είναι παράγοντες που επιδεινώνουν την άνοια”.

Μετά το θάνατο του συζύγου της η Τζένη άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Με τα 320 ευρώ μηνιαίως που της αναλογούσαν από τη σύνταξη του άντρα της οι επιλογές της ήταν λίγες και συγκεκριμένες. Κατέβηκε στην Κρήτη για να ζήσει στο πατρικό της σπίτι.”Εδώ πλέον είχα τη βοήθεια των τριών αδερφών μου”. Μέχρι που το “πεπρωμένο της χτύπησε την πόρτα”. Στη γειτονιά που έμενε σε ένα προάστειο του Ηρακλείου, ένας γείτονας έπασχε από Alzheimer. Ήταν χήρος και τα παιδιά του δεν μπορούσαν να αναλάβουν το βάρος της φροντίδας του. Αναζητούσαν κάποιον να τον φροντίζει. Η Τζένη το έμαθε. Ήταν η πρώτη της δουλειά.

“Δεν το είδα ποτέ σαν δουλειά. Ναι, μου έβαζε το ψωμί στο τραπέζι και ζούσα αξιοπρεπώς αλλά όχι, δεν ήταν δουλειά. Ο κυρ- Νίκος ήταν ένας πολύ ευγενικός κύριος που κάποια στιγμή άρχισε να έχει προβλήματα συμπεριφοράς. Έγινε επιθετικός. Τα φάρμακα που του έδωσε ο νευρολόγος τον καθήλωσαν νωρίς στο κρεβάτι. Ίσως γιατί έμενε και μόνος. Η γυναίκα του, η κυρία Ευτυχία είχε πεθάνει νωρίς. Έμενα μαζί του 12 ώρες τη μέρα. Οκτώ με οκτώ. Είχα ρεπό τις Κυριακές και κάποιες μέρες άδεια Χριστούγεννα, Πάσχα και καλοκαίρι. Ήταν δέσμευση, σίγουρα. Όμως εγώ βοηθούσα έναν άνθρωπο που ήταν κατάκοιτος. Έβλεπα την ευγνωμοσύνη στα μάτια του. Δεν χρειαζόταν τίποτε άλλο”. Όταν μετά από τρία χρόνια ο κ. Νίκος πέθανε βρήκα πολύ γρήγορα μια άλλη ηλικιωμένη, εδώ στο απέναντι σπίτι, την κυρία Χρυσούλα. Η κυρία Χρυσούλα δεν ήταν κατάκοιτη. Απλά η εξέλιξη της άνοιας ήταν γρήγορη και απότομη. Τα παιδιά της αποφάσισαν τον Ιανουάριο να τη βάλουν σε ένα ίδρυμα. Δεν ξέρω.... Αυτοί ξέρουν καλύτερα...”

Τα καθήκοντα ενός φροντιστή ατόμων με άνοια ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο ασθενής. Σε γενικές γραμμές, η φροντίδα προς τους ασθενείς περιλαμβάνει την υποστήριξη στις προσωπικές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής (Personal Activities of Daily Living – PADL) , δηλαδή παροχή βοήθειας σε δραστηριότητες όπως το ντύσιμο, το πλύσιμο, την τουαλέτα, το φαγητό και τη γενικότερη περιποίησή του, της δραστηριότητες της καθημερινής ζωής (Instrumental Activities of Daily Living- IADL), όπως τα ψώνια, η μαγειρική, οι μετακινήσεις, τα οικονομικά και νομικά θέματα, τα ραντεβού με τους θεράποντες ιατρούς. Η πιο σημαντική,όμως, βοήθεια του φροντιστή εντοπίζεται στη διαχείριση των προβλημάτων συμπεριφοράς του ασθενούς όπως η επιθετικότητα, η κατάθλιψη, η διέγερση, το άγχος.

Όταν μιλούσε για την κυρία Χρυσούλα, η ματιά της Τζένης χάθηκε... «Με την κυρία Χρυσούλα έζησα ένα περιστατικό που δεν το είχα ζήσει με τον άντρα μου ούτε με τον κύριο Νίκο. Κάποια στιγμή χρειάστηκε να νοσηλευτεί στο ΠΑΓΝΗ με λοίμωξη του αναπνευστικού, μια συνηθισμένη λοίμωξη για τους ηλικιωμένους...Στο νοσοκομείο της χορηγήθηκαν διάφορα φάρμακα και κυρίως ένα χάπι προληπτικά για τον Η1Ν1. Αυτο, σε συνδυασμό με τη νοσηλεία και την αλλαγή περιβάλλοντος την αποδιοργάνωσε πλήρως. Ένα απόγευμα που ήμουν εκεί, ξαφνικά σταμάτησε να λειτουργεί εντελώς η μνήμη της. Δεν θυμόταν πού είναι ούτε ποια είμαι εγώ, ούτε τα παιδιά της ούτε τον άντρα της ούτε κανέναν. Άρχισε να φωνάζει γιατί νόμιζε ότι την κρατούσαμε φυλακισμένη. Χρειάστηκε τρεις ηρεμιστικές.... Εν τω μεταξύ τράβηξε τους ορούς και γέμισε αίματα. Ήταν μια εμπειρία που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ένας άνθρωπος να σε κοιτάζει στα μάτια και να σε ικετεύει να τον βοηθήσεις να πάει να βρει τους γονείς του στο χωριό οι οποίοι είχαν πεθάνει εδώ και 40 χρόνια... Την άλλη μέρα συνήλθε σταδιακά και δεν θυμόταν τίποτε από το περιστατικό. Όταν πια πήγε σπίτι της η γυναίκα χρειάστηκε λίγες μέρες να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση. Έτσι είναι η άνοια. Υποφέρεις να βλέπεις τον άνθρωπό σου έτσι. Οι κόρες της κυρίας Χρυσούλας έκλαιγαν πικρά. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ».

Η ηλικιωμένη κυρία την άκουγε προσεκτικά όλη αυτή την ώρα χωρίς να τραβήξει το βλέμμα της από τα παιδιά που έπαιζαν μπάλα στη γειτονιά. Η ματιά της ήταν κενή και το πρόσωπο ανέκφραστο. “Η κυρία Ειρήνη είναι η αγαπημένη μου. Είναι γεμάτη αγάπη και τη βγάζει προς τα έξω ακόμα και στην κατάστασή της. Κάθε πρωί που έρχομαι πετάγεται να με προυπαντήσει κάθε φορά που ακούει το κλειδί να γυρνά στην κλειδαριά. Με αγκαλιάζει, με φιλάει και μετά επιστρέφει στην πολυθρόνα της. Με παρακολουθεί με το βλέμμα της καθώς κινούμαι μέσα στο σπίτι γιατί φοβάται μη φύγω. Να σου πω κάτι; Αυτό το συναίσθημα δεν πληρώνεται. Αυτή η αγάπη που παίρνω από τους ανθρώπους αυτούς εμένα με γεμίζει.”

Η κυρία Ειρήνη πάσχει από μια κληρονομική μορφή άνοιας. Η μητέρα της και τα πέντε της αδέλφια, αγόρια και κορίτσια έπασχαν από την ίδια ακριβώς ασθένεια. Η οικογένειά της το κατάλαβε νωρίς και προσπάθησε να το καθυστερήσει. Βρίσκεται υπό φαρμακευτική αγωγή για 15 περίπου χρόνια. Το πρώτο σύμπτωμα της ασθένειας ήταν η κατάθλιψη. Ενώ ο νευρολόγος αντιμετώπιζε το αρχικό σύμπτωμα, το τεστ MMSE έφερε την οικογένεια μπροστά στην πικρή αλήθεια. Ούτε το πιο νέο μέλος της οικογένειας δεν είχε γλυτώσει από αυτή την ύπουλη, εκφυλιστική νόσο...

“Μπορεί να σε ρωτήσει 100 φορές ποια είσαι και να μην το θυμάται. Προς το παρόν αναγνωρίζει μόνο τον άντρα της και εμένα. Τους άλλους πότε τους θυμάται και πότε τους ξεχνάει. “ Δεν προλαβαίνει να τελειώσει την κουβέντα της και η κυρία Ειρήνη με κοιτάει στα μάτια και με ρωτάει : “Εσύ ποια είσαι;”

“Η κυρία Ειρήνη θυμάται τα πάντα από τα περασμένα χρόνια. Μου λέει ιστορίες από το χωριό , από τα παιδικά της χρόνια και μαντινάδες. “

                        “Είναι στιγμές που χαίρομαι

                        και τραγουδώ με πάθος

                        και άλλες πάλι που πονώ

                        και τραγουδώ μονάχος”

Η κυρία Ειρήνη μας διακόπτει και λέει την αγαπημένη της μαντινάδα. Η Τζένη τη χαιδεύει και την επιβραβεύει με ένα φιλί. Αμέσως παίρνει το κινητό της και βάζει μουσική να παίζει στο YouTube. Η μουσική είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τους ασθενείς με άνοια. “Στα σεμινάρια μας έμαθαν ότι κάποιοι νευρώνες του εγκεφάλου διεγείρονται στο άκουσμα της μουσικής. Αυτό για κάποιο λόγο δουλεύει με την κυρία Ειρήνη ενώ δεν δούλευε με τους προηγούμενους ασθενείς που φρόντιζα.”  Η κυρία Ειρήνη αναγνωρίζει όλα τα κρητικά τραγούδια, τα τραγουδάει και κουνάει τα πόδια της στο άκουσμά τους. “Τις προάλλες μου ζήτησε να της βάλω το “Πάρε το δαχτυλίδι μου” για να το αφιερώσει στον άντρα της. Ήταν μια πολύ γλυκειά στιγμή”.

Η ώρα πέρασε και η ηλικιωμένη κυρία έπρεπε να ξαπλώσει. Η Τζένη την οδήγησε με προσοχή το κρεβάτι της. Πλησίασα κι εγω, την σκέπασα με την κουβέρτα να μην κρυώνει.

-        Ποιά είσαι εσύ;

-        Η Δέσποινα είμαι μαμά. Κοιμήσου.

ΚΑΙΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ, «ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΪΜΑΚ»:

Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ

του Στέφανου Κατή

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΙΜΑΚ» της Καίτης Αναστασιάδου: η  μυθ~ιστορία μιας «οικογενειακής» διαδρομής από τα τέλη του 19^ου αιώνα ως τις μέρες μας, και από την μικρά Ασία ως την Ελλάδα, στην δίνη των ιστορικών γεγονότων με θέατρο την ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας και της Ελλάδας.

«H Καίτη Αναστασιάδου -όπως διαβάζουμε στο «αυτί» του βιβλίου, γεννήθηκε στην Πόλη, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης χημικός και εργάστηκε ως χημικός στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα και μιλάει τέσσερις γλώσσες. Είναι συλλέκτης – γενικώς- και κυρίως αναμνήσεων».

Αναμνήσεις λοιπόν και όχι μόνον… Αλλά και αυτοβιογραφία, και ιστορικό μυθιστόρημα, και μαρτυρία κατά την άποψή μου, και όχι μόνο «παραμύθι», όπως κατά κόρον δηλώνεται στο βιβλίο[1]. Αλλά και ο βίος (προσωπικός και ιστορικός) ως παραμύθημα (=λόγος παρηγορητικός, ή και ανακουφιστικός), εκ  του αρχαίου ελληνικού ρήματος «παραμυθέω». «Δεί παραμυθείν, παραινείν, συμβουλεύειν»[2].

ΜΝΗΜΗ : Η ΚΙΝΗΤΗΡΙΟΣ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Η Μνημοσύνη, στην αρχαία Ελλάδα, ήταν η μούσα του επικού αφηγητή – σήμερα θα λέγαμε του αφηγητή εν γένει. Εδώ όμως η ενθύμηση, είναι η ανάμνηση που επικαλείται η αυτοβιογραφία ή υπόρρητα η ιστοριογραφία για την επιτέλεση της συγγραφής, αλλά και η αποκλειστική κινητήρια δύναμη του προφορικού αφηγητή. Σύμφωνα με τον Βάλτερ Μπένγιαμιν, «η ανάμνηση  εγκαθιδρύει την αλυσίδα της παράδοσης, η οποία μεταδίδει περαιτέρω  από γενιά σε γενιά αυτό που έχει συμβεί»[3].

Αναμνήσεις, δηλ. το απαύγασμα της εμπειρίας ζωής όταν το υποκείμενο ενθυμείται, αλλά και ιστοριο-γραφία, δηλ. ο χρονικός καμβάς που κινούνται αλλά και κινεί (συν~κινεί, ας μου επιτραπεί ο νεολογία) τους ήρωες του βιβλίου, που η ιστορία τούς συμπαρασύρει στην δίνη των γεγονότων, που έζησαν και τους διαμόρφωσε σαν χαρακτήρες και σαν οντότητες.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ (ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ) ΩΣ ΠΡΟΦΑΣΗ

«Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία» (Κικέρων). Τόσο απλά ο μέγας ρήτορας και πολέμιος κάθε «εχθρού της Ελευθερίας» μας δίνει τον ορισμό της Ιστορίας. Στο «ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΪΜΑΚ» η ιστορία της οικογένειας της συγγραφέως, από τους προγόνους της γεννημένους στην Καππαδοκία, μέχρι τις μέρες μας στην Ελλάδα, είναι αξεδιάλυτα συνδεδεμένη με τα καθαυτό ιστορικά γεγονότα που συμβαίνουν στην περιοχή της Μικράς Ασίας αλλά και ευρύτερα. Το σημαντικό για το βιβλίο είναι ότι ενώ η Ιστορία είναι πανταχού παρούσα, αφού «τα ιστορικά γεγονότα είναι ξεροκέφαλα» (Λένιν), αυτά αναφέρονται εντελώς «τηλεγραφικά» και σχεδόν ασχολίαστα, αλλά με μια καίρια και διεισδυτική ματιά από την σκοπιά της συγγραφέως και αφήνει τον αναγνώστη να κρίνει και να συμπεράνει ελεύθερα. Παραθέτω δύο αποσπάσματα :

«Και τώρα, ποιος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη; Οι συνταγματάρχες των Αθηνών, οι οποίοι μπορεί και να μην είχαν «προλάβει» να διαβάσουν τους όρους της συνθήκης και οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για το πραξικόπημα, ο Μακάριος, που «κατήγγειλε» το πραξικόπημα στον διεθνή οργανισμό, ή οι Τούρκοι, που έκαναν την απόβαση; Δεν θα το κρίνω εγώ…» (σελ. 205)

«Αλήθεια, τότε, το 1974-1975 δεν είχαν συμβεί βίαια επεισόδια στην Πόλη. Πως όμως έφυγαν ο ένας μετά τον άλλον όλοι αυτοί οι Ρωμιοί που είχαν αντέξει σ΄ όλα τα προηγούμενα –πραγματικά βίαια- γεγονότα; Χωρίς να έχει δοθεί κατεύθυνση από κάποια οργάνωση, αφού δεν ήταν οργανωμένοι; Πώς; Από φόβο; Μόνο ; (σελ.212)

Μάλιστα κάποιων ιστορικών γεγονότων οι «αφανείς» λεπτομέρειες, έρχονται σαν σχόλιο στο καθαυτό ιστορικό συμβάν και λειτουργούν στην πλοκή του έργου συμπληρωματικά με την διαδρομή των προσώπων που παρασύρονται στο διάβα της ζωής των.

Ομολογουμένως είναι της «μόδας» το ιστορικό μυθιστόρημα στις μέρες μας με πολυσέλιδα βιβλία, στα οποία η ιστορία των ηρώων τους περνάει σε δεύτερη μοίρα, αφού στο βιβλίο το ιστορικό γεγονός αναδεικνύεται και αναλύεται σε πολλές περισσότερες σελίδες από την ζωή και την «χαρακτηροδομή» των ηρώων του, μιας και υπάρχει πληθώρα από ιστορικά βιβλία που θα «δανείσουν» τις πολλές σελίδες τους στα εν λόγω μυθιστορήματα, τα οποία να σημειώσουμε είναι και ευπώλητα.

Βέβαια η ιστορική διαδρομή του «ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΪΜΑΚ»  από τα τέλη του 19^ου αιώνα ως τις μέρες μας, είναι πλούσια και πυκνή σε ιστορικά γεγονότα. Αναφέρω εν τάχει τα κυριότερα, τα οποία και «σημαδεύουν» τα πρόσωπα του βιβλίου και τα καθιστούν πρόσωπα τραγικά, αφού αυτά τα  γεγονότα είναι από τα τραγικότερα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας :

·         Βαλκανικοί πόλεμοι (1910-1913)

·         Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος (1914-1918).

·         Διωγμοί μη τουρκικών πληθυσμών (Αρμένιοι, Έλληνες, Εβραίοι κ.α.) από τις «εθνοκαθάρσεις» του Κεμάλ (1914-κ.ε.)

·         Οχτωβριανή Επανάσταση στην Ρωσία (1917) και αποστολή ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος μαζί με τους Συμμάχους στο πλευρό των αντεπαναστατών (1921).

·         Μικρασιατική εκστρατεία και Καταστροφή του ιωνικού ελληνισμού (1918-1922).

·         Συνθήκη της Λωζάννης (1924) και ανταλλαγή πληθυσμών. Προσφυγικό Πρόβλημα στην Ελλάδα.

·         Μεσοπόλεμος (οικονομικό κραχ, επικράτηση φασισμού στην Ευρώπη).

·         Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος (1939-1945)

·         «Σεπτεμβριανά» : διωγμός και βιαιοπραγίες ελληνικού στοιχείου σε Πόλη και Σμύρνη (1955).

·         Απελάσεις και των τελευταίων «Ρωμιών» από την Πόλη (1965).

·         Τραγωδία της Κύπρου (1974).

Είναι αναντίρρητο γεγονός ότι «οι άνθρωποι διαμορφώνονται από τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζουν και δρουν» (Μαρξ). Το ιστορικό συμβάν καθορίζει την μοίρα των ανθρώπων, ή όπως εύστοχα γράφει η συγγραφέας για τα γεγονότα της «μαρτυρικής Ίμβου» : «Κι ας μην γνωρίζουν – ακόμα- οι περισσότεροι Έλληνες κι ας αδιαφορούν χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις» (σελ. 184).

Σημείο αναφοράς του βιβλίου είναι πάντα και αμετακίνητα η Πόλη. Αφού η ιστορία της οικογένειας ξεκινά από την μακρινή Καππαδοκία και εγκαθίσται στην Πόλη και σχεδόν όλα τα πρόσωπα του βιβλίου αναφέρονται και έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την Πόλη. Η Πόλη με πι κεφαλαίο. «Γιατί η «Πόλις» δεν «εάλω» το 1453. Η Πόλη χάθηκε οριστικά τον 20ό αιώνα…σταδιακά, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο…Με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με το «βαριλίκι»[4], με τα Σεπτεμβριανά, με τις απελάσεις». (σελ. 203).

Η συγγραφέας λοιπόν εάν ήθελε να κάνει μόνο «ιστορικό μυθιστόρημα», όπως προανέφερα, θα μπορούσε κάλλιστα να συμπεριλάβει αναλυτικότερα τα σημαντικά αυτά ιστορικά γεγονότα στην δίνη των οποίων οι ήρωες εμπλέκονται και να κάνει ένα ογκώδες βιβλίο. Ο σκοπός της όμως δεν ήταν αυτός. Απλά ήθελε να περιγράψει μια οικογενειακή ιστορία, όπως ο Μαρκές στο «ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑΣ», καταγράφει την ιστορία των Μπουενδία, ο οποίος στο τέλος μάλιστα του βιβλίου παραθέτει και το σχεδιάγραμμα του οικογενειακού των δένδρου. Αλλά παράλληλα και να «εκθέσει» την ιστορία της Λατινικής Αμερικής, στα 100 αυτά χρόνια.

Ή όπως γράφει η ίδια η συγγραφέας στο ΣΗΜΕΙΩΜΑ στο τέλος του βιβλίου :«η έρευνα όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα, που ήταν μεγάλη και πολυετής, βασίστηκε κυρίως σε προφορικές μαρτυρίες, δημοσιεύματα εφημερίδων…καθώς και χειρόγραφα ημερολόγια.» (σελ. 235)

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΩΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Η πραγματικότητα πολλές φορές υπερβαίνει σε «παραδοξότητα» και την πιο τρελή φαντασία. Έτσι και οι ζωές των μελών της οικογένειας της συγγραφέως αρχής γενομένης από την γιαγιά της (Καππαδοκία), μέχρι τα δισέγγονα της (Αθήνα) είναι τόσο πολυκύμαντη σε συμβάντα, τα οποία ξεφεύγουν από μιαν συνηθισμένη και ομαλή ζωή, αφού βρίθουν από ήπιες εναλλαγές, βίαιες ανατροπές, λογής συμπτώσεις, μοιραίες παρεξηγήσεις, και γενικώς καταστάσεις που ξεφεύγουν από την «κανονικότητα» του οικογενειακού βίου των πολλών ανθρώπων.

«Ουσιαστικά, οι Πολίτες  στην Αθήνα δεν έννιωσαν Έλληνες. Εξακολουθούσαν να νιώθουν Ρωμιοί, όπως και στην Πόλη. Ξένοι και στην Τουρκία, ξένοι και στην Ελλάδα». (σελ. 218). Αξίζει να σημειώσουμε την υποδοχή των «Ελλαδιτών» απέναντι στους πρόσφυγες το 1922, με τους μειωτικούς χαρακτηρισμούς «τουρκόσπορους», «πρόσφηγκες», «ογλούδες», «παστρικιές» κ.α.

Απλά η οικογενειακή ιστορία δεν πραγματοποιείται υπό κανονικές συνθήκες, αλλά σε συνθήκες εκτός «προδιαγραφών», όπου η βιοτική ανάγκη μετουσιώνεται σε προσωπική ελευθερία και η ελευθερία σε δημιουργία, κι εδώ έγκειται η διαφορά. Η ζωή συνεχίζεται «δίχως να κοιτάει την δική σου μελαγχολία» (Διονύσης Σαββόπουλος).

«Η ζωή είναι πιο πολύπλοκη από την μυθοπλασία, γιατί όλοι είναι πρωταγωνιστές στην δική τους ιστορία, αλλά κυρίως γιατί η ζωή συνεχίζεται πάντα και μετά το «ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» (σελ. 10), μας επεξηγεί για τον βίο των μελών της οικογένειάς της η συγγραφέας.

O Πωλ Βαλερύ φέρεται να έχει διαβεβαιώσει τον Αντρέ Μπρετόν ότι «σχετικά με το μυθιστόρημα, σε ό,τι τον αφορά, […] θα αρνιόταν να γράψει: “Η μαρκησία βγήκε στις πέντε”». Η φράση αυτή έχει ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως, ενώ στην απλούστερη εκδοχή της, που την επικροτώ ως ουσιαστικότερη, σημαίνει ότι το μυθιστόρημα και εν γένει η πεζογραφία, για να είναι λογοτεχνία πρέπει να διακρίνεται για τη λογοτεχνικότητά της, η οποία προϋποθέτει στοιχειωδώς την έντεχνη χρήση της γλώσσας, Τόσο απλά. Αυτό ακριβώς το λογοτεχνικό πρόταγμα ακολουθεί και η γραφή του «ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΪΜΑΚ» και μάλιστα με τρόπο λίαν πρωτότυπο, σε βαθμό που αιφνιδιάζει σφόδρα τον αναγνώστη.

Η μέθοδος της λογοτεχνικότητας της γλώσσας συμπυκνώνεται αφενός στη λεκτική εκφορά της σύνολης αφήγησης κι αφετέρου στους ίδιους τους αφηγηματικούς τρόπους. Και ξεκαθαρίζω τι εννοώ. Στο κείμενο εμφιλοχωρούν στην ροή της αφήγησης και η καθημερινή ομιλία, με μία πρωτόγνωρη χάρη, αλλά και γλωσσικές εκφράσεις και λέξεις στην τουρκική, που μετουσιώνονται στην ελληνική με μια λογοτεχνική εκφορά που προσωπικά με εκπλήσσει. Γιατί αυτές δεν δίνονται μόνο στην κυριολεξία τους, ή στην απλή τους μετάφραση σαν υποσημειώσεις στο κείμενο[5], αλλά μεταγράφονται έντεχνα στην ελληνική με μία πρωτότυπη λογοτεχνικότητα. Ο δε αφηγηματικός τρόπος του βιβλίου, συνίσταται σε μικρές και κοφτές παραγράφους, που καθιστούν την γραφή ασθμαίνουσα, με μια κινηματογραφική γλώσσα και ροή που εξοικονομεί την δράση χωρίς πλατειασμούς κι επίπλαστες ωραιοποιήσεις, αλλά με ένα τρόπο λιτό κι απέριττο, σχεδόν δωρικό, που επικεντρώνεται στο νήμα της εξιστόρησης με έντονες συγκινησιακές κορυφώσεις αλλά και «ανάσες» που γειώνουν, για να οδηγήσουν σε νέες ανυψώσεις και μεταπτώσεις, άλλες εκπλήξεις και νέες ανατροπές, αφού «κάθε πτώση είναι γκαστρωμένη για έναν υψωμό».[6]

Η συγγραφέας μας υπενθυμίζει στον τέλος του βιβλίου : «Ο παππούλης Ηράκλειτος είχε διαπιστώσει πως η μόνη σταθερή αξία στη ζωή μας είναι η αλλαγή, σύμφωνα με την παροιμιώδη φράση «Τα πάντα ρει» (σελ. 233).

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν δηλώνει ότι «ο αφηγητής αυτό που αφηγείται το παίρνει από την εμπειρία, από τη δική του ή από την εξιστορημένη. Και το κάνει εκ νέου εμπειρία γι’ αυτούς που ακούν τη δική του ιστορία»[7]. Και ακριβώς εδώ έχουμε να κάνουμε με μια υπόρρητη πρωταρχική προφορικότητα, στην οποία η «γιαγιά» είναι η αρχετυπική προφορική αφηγήτρια, που υπονοείται πίσω από την συγγραφέα του «ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΪΜΑΚ», που μεταδίδει την δική της εμπειρία ζωής, (ή μήπως «εμπυρία», μιας κι η ζωή των περισσοτέρων ηρώων έχει περάσει «δια πυρός και σιδήρου»), για να δώσει την σκυτάλη της αφήγησης στην επόμενη γενιά που είναι η συγγραφέας.

Μέσα από αυτήν την μετάβαση από την προφορική αφήγηση στη γραπτή, επιτυγχάνεται ένας εκπληκτικός συγκερασμός του προφορικού και γραπτού λόγου, και η ανάγνωσή τους συντελείται σαν ζωντανή ακρόαση. Ο αναγνώστης ανοίγει ένα βιβλίο που κυριολεκτικά δονείται από την φωνή του αφηγητή: διαβάζει σαν να ακούει και έτσι η Ιστορία μετουσιώνεται στο παραμύθι της γιαγιάς.

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΪΜΑΚ (ΞΕΡΟ ΚΑΪΜΑΚΙ)

Το «ξερό καϊμάκι» δεν έχει καμιά σχέση με το γνωστό κρεμώδες φρέσκο «καϊμάκι», που συνοδεύει τα σιροπιαστά γλυκά. Ωστόσο όποιος έχει επισκεφτεί την Καππαδοκία, αυτόν τον άγονο και πετροσχηματισμένο[8] τόπο, απορεί πως ισορροπούν τα συμπλέγματα αυτών των μοναδικών στον κόσμο γεωλογικών σχηματισμών. Μέσα σε αυτούς τους λόφους από πωρόλιθο υπάρχουν μέχρι και σήμερα τα «ενδόσκαπτα» οικήματα που χρησιμοποιήθηκαν από τους έλληνες κατοίκους τους ως ενδιαιτήματα, μοναστήρια ή και εκκλησίες.

Εκεί λοιπόν «το kuru kaymak παρασκευάζεται την εποχή της μεγάλης παραγωγής από γάλα βουβαλίσιο, ολόπαχο, που βράζει ώρες σε πλατιά ταψιά πάνω από χαμηλή φωτιά, μέχρι να μείνει μια παχιά πέτσα , το καϊμάκι, το οποίο στη συνέχεια ξεραίνεται στο ήλιο. Είναι προϊόν ιδιαίτερα θρεπτικό, ικανό να θρέψει τους κατοίκους της άνυδρης Καππαδοκίας κατά τις περιόδους της ξηρασίας και του χειμώνα» (σελ. 105).

Το ξερό καϊμάκι τελικά ταξιδεύει από την εγγονή της γιαγιάς-Μαρίκας από την Ανακού της Καππαδοκίας, από όπου ξεκίνησε κι η ιστορία μας, για να φτάσει στην Ελλάδα και να σκορπιστεί θρυμματισμένο στον οικογενειακό τάφο τους στο Μαρούσι, κάτι σαν τάμα, αλλά και σαν υπόσχεση ότι η ζωή συνεχίζεται παρά τις όποιες αντιξοότητες.

Αλλά η Καίτη Αναστασιάδου μας αποχαιρετά με νόημα στο τέλος του βιβλίου της, πάλι με τον λόγο με του «σκοτεινού» φιλόσοφου και συντοπίτη, αφού ο Ηράκλειτος ήταν Εφέσιος : «Πάντα κάτ΄ έριν…το αντίξουν συμφέρον και εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίην». (σελ. 234).

---

[1] «Στους εγγονούς μου (το παραμύθι που ποτέ δεν είπα) / και στις γιαγιάδες που μ΄ έμαθαν να λέω παραμύθια» (Αφιέρωση στην αρχή του βιβλίου). Βλ. ακόμη «Αυτό το βιβλίο είναι ένα παραμύθι, όπως εκείνα που λένε οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους», ή «Ένα παραμύθι – ας μού επιτραπεί η αλαζονεία - σαν τις «Χίλιες και μία νύχτες» (σελ. 9).

[2] Πλάτων, «Νόμοι», 889 D.

[3] Walter Benjamin, «Der Erzähler», στο Gesammelte Schriften, Band II.2, Suhrkamp, Φρανκφούρτη, 1977 [²1980, σ. 443].

[4] Δυσβάσταχτος φόρος που επέβαλαν οι τουρκικές αρχές στις ιδιοκτησίες των ελλήνων της Πόλης, με αποτέλεσμα να χαθούν οι περισσότερες περιουσίες τους.

[5] Ειρήσθω εν παρόδω, ότι στο βιβλίο είναι πολυπληθείς οι τουρκικές εκφράσεις, καθώς και οι υποσημειώσεις στο τέλος της σελίδας για διάφορα θέματα (ιστορικά, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, γλωσσικά .κα.) 

[6] Νίκος Καζαντζάκης

[7] Walter Benjamin, Αυτ., σ. 453.

[8] Μια περιγραφή της Καππαδοκίας και των πετρωδών γεωλογικών σχηματισμών της από πωρόλιθο, μας δίνει ο ποιητής Γ. Σεφέρης στην μονογραφία του «ΤΡΕΙΣ ΜΕΡΕΣ ΣΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ», Εκδόσεις του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, 1953, Δίγλωσση έκδοση.

Αναζητώντας άρωμα & χρώμα

Χωρίς λόγια!

Το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αρτέμιδος Σπάτων "αποχαιρετά" την Κατερίνα Μπούρα

"Η Κατερίνα η Μπούρα η δικιά μας Κατερίνα της Αλληλεγγύης και της Αγάπης έφυγε απόψε για άλλους ίσως καλύτερους κόσμους μας άφησε μόνους και φτωχότερους.

Κατερινάκι μας όπου κι αν πας θα είσαι πάντα μαζί μας στην ψυχή μας να τρέχουμε μαζί για να κάνουμε την αλληλεγγύη πράξη..."

Ανακοίνωση της Ομοσπονδίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών (ΟΙΕΛΕ) 

Αδήλωτο το ένα τρίτο των δασκάλων 

και των νηπιαγωγών στην Ανατ. Αττική

Βόμβα που αποκαλύπτει τις προθέσεις της υπουργού Παιδείας Ν. Κεραμέως, χαρακτηρίζει η ομοσπονδία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών τα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία, "το ένα τρίτο (και πλέον) των δασκάλων και των νηπιαγωγών στην «καρδιά» της ιδιωτικής εκπαίδευσης, στην Ανατ. Αττική, βρίσκεται εκτός του συστήματος "myschool", δηλαδή είναι αδήλωτο. Έτσι, συνεχίζει η ΟΙΕΛΕ, συντελείται ένα "Όργιο φοροδιαφυγής και μαύρης εργασίας"

Το έγγραφο της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατ. Αττικής

Αποκαλύπτουμε σήμερα τις πραγματικές προθέσεις πίσω από την ψήφιση του Νόμου Κεραμέως, συνεχίζει η ΟΙΕΛΕ. Στην «καρδιά» της ιδιωτικής εκπαίδευσης της χώρας, στην Ανατολική Αττική όπου στεγάζονται τα μεγαλύτερα ιδιωτικά σχολεία, ο αριθμός των αδήλωτων δασκάλων και νηπιαγωγών στο  ΠΣ myschool προκαλεί ίλιγγο! Σύμφωνα με απαντητικό έγγραφο της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατ. Αττικής σε ερώτημα της ΟΙΕΛΕ, μόλις το 75% των ιδιωτικών δημοτικών και το 26% (!) των ιδιωτικών νηπιαγωγείων της περιοχής έχουν δηλώσει τους εκπαιδευτικούς τους στο πληροφορικό σύστημα! Αν στα νούμερα αυτά προστεθούν και οι μη δηλωμένοι εκπαιδευτικοί των απογευματινών δράσεων, τότε ο αριθμός των αδήλωτων αγγίζει το μισό του πραγματικού δυναμικού. Πρόκειται για ένα ακραίο πάρτι φοροδιαφυγής και μαύρης εργασίας που προκαλεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα και πλήττει βάναυσα το δημόσιο συμφέρον.

Και καταλήγει η ανακοίνωση της ΟΙΕΛΕ: Ας θυμηθούμε λίγο την προπαγανδιστική γλώσσα πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου Κεραμέως. Ναι στη …δημιουργική εποπτεία, όχι στους «ελέγχους σκοπιμότητας». Όπου σκοπιμότητα, βάλτε την καταγραφή των παρανομιών. Αυτό θέλει να αποφύγει η κ. Υπουργός, αυτό επιδιώκουν οι συνοδοιπόροι της εκπρόσωποι των σχολαρχών. Να πλημμυρίσει η ιδιωτική εκπαίδευση με «μαύρη» εργασία και τα ταμεία των χορηγών της κυβέρνησης με ζεστό, «μαύρο» χρήμα.