Αναζητώντας άρωμα & χρώμα

"Η μικρή λουόμενη" έργο της Ειρήνης Κομνηνού (*)

Ζωγραφίζω αυτό που βλέπω και σκέφτομαι, παρατηρώντας τον άνθρωπο εντός του περιβάλλοντος του. Κάθε φαινομενικά ασήμαντη στιγμή μπορεί να γίνει η αφορμή μιας ιστορίας που θέλω να διηγηθώ. Ο τρόπος που κινείται η στέκεται κάποιος, όλα όσα φαίνονται φευγαλέα μπορούν να σταματήσουν χρονικά στο έργο. Μόνος η όχι αλλά ουσιαστικά μόνος, ο άνθρωπος βρίσκεται στο κέντρο της αφήγησης μου.

(*) Η Ειρήνη Κομνηνού είναι ζωγράφος, κάτοικος Ραφήνας απόφοιτος της ΑΣΚΤ και δασκάλα στο πρώτο Δημοτικό Ραφήνας

Γιούλα Ροζάκου

(ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ)

Η ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΗ ΠΟΛΗ...!!!!

Έχω αράξει σε μια ξαπλώστρα στη μεγάλη παραλία.

Το ελαφρό αεράκι φέρνει την πολυπόθητη δροσερή αύρα της θάλασσας που λαμποκοπάει κάτω  από το γενναιόδωρο –και σήμερα- φως του ήλιου. Η ατμόσφαιρα είναι πεντακάθαρη ξανά. Στον ορίζοντα, σε κοντινή απόσταση, διακρίνονται τα βουνά της αντίκρυ στεριάς με τις ανεμογεννήτριες που μου χαλάνε λίγο την ατμόσφαιρα αλλά κάνω πως δεν τις βλέπω...

Νιώθω σα μικρό παιδί σ’ αυτή την παραλία. Όπως τότε που μετρούσα τα μπάνια και τα παγωτά...Έτσι και σήμερα. «Σαράντα δύο μπάνια»  λέω φωναχτά  και η κυρία από τη διπλανή ξαπλώστρα με κοιτά με ένα μικρό μειδίαμα στα χείλη. Μάλλον διέκρινε την ευχαρίστηση στα μάτια μου και αποκρίθηκε στο κάλεσμα λέγοντας «Μπράβο!Εμείς μόνο πέντε. Ερχόμαστε με το λεωφορείο...»

Χαμογέλασα με αυταρέσκεια. Δεν απάντησα αλλά εκείνο το συννεφάκι πάνω από το κεφάλι μου γέμισε με σκέψεις : «Λεωφορείο;;Όχι, εμείς φτάνουμε στην παραλία σε 10 λεπτά. Με το αυτοκίνητο. Την έχουμε στα πόδια μας τη θάλασσα. Αυτή την πανέμορφη θάλασσα του Νότιου Ευβοικού τη βλέπουμε καθημερινά, το βαθύ γαλάζιο της γεμίζει τη ματιά μας, η λάμψη του ήλιου πάνω της γεμίζει την ψυχή μας. Εδώ ερχόμαστε κάθε μέρα, στην αγκαλιά της για να δροσιστούμε, ζούμε στην πιο όμορφη...»

«Δέκα ευρώ παρακαλώ», διέκοψε τις σκέψεις μου  ο νεαρός σερβιτόρος. Ναι, βέβαια. Εμείς εδώ πληρώνουμε για να απολαύσουμε γιατί παρέχουμε και υπηρεσίες. Δεν είναι παίξε-γέλασε οι υπηρεσίες μας. Ξαπλώστρες σε καλή σχετικά κατάσταση (λίγο να τινάξεις την άμμο....) ομπρέλες μεγάλες για την προστασία μας (εγώ ήμουν τυχερή ,πέτυχα μία χωρίς τρύπα σήμερα). Ακριβές;;;; Μα τι λέτε; Τι είναι δέκα ευρώ; Τις καθημερινές είναι πιο φτηνά αλλά την Κυριακή που έρχονται οι πληβείοι για να τινάξουν από πάνω τους τον καθημερινό κάματο....ε τότε περιμένει και ο επιχειρηματίας να βγάλει το κατιτίς του. Αν δεν σ’ αρέσει , πάρε ομπρέλα.

Αφού απόλαυσα το μπάνιο μου και σήμερα, έδωσα και τα 16 ευρουλάκια μου (ένα καφέ να μην πιούμε στην παραλία δηλαδή;;) είπα να πάρω τη χαρά μου μαζί μου και να φύγω. «Το βραδάκι θα ξανάρθω» σκέφτηκα «για μια βόλτα στο παραλιακό μας πάρκο». Ναι, έχουμε και πάρκο.  Το πάρκο μας είναι δημοτικό, εφάπτεται του αιγιαλού, περιλαμβάνει δεκάδες στρέμματα πρασίνου. Ε, δεν έχουν όλοι παραλιακό δημοτικό πάρκο!!!! Μα πόσο τυχεροί είμαστε πια;

Εντάξει, ναι, έχετε δίκιο, δεν το λές και καταπράσινο....Το γρασίδι έχει ξεραθεί πια, δεν το λες και περιποιημένο, τα παγκάκια τα ξύλινα έχουν σπάσει. Εμείς όμως έχουμε πάρκο!!!! Πώς έχουν στην Αθήνα το «Μεγάλο Περίπατο:» Έτσι κι εμείς. Το Μεγάλο Πάρκο.

Σε 10 λεπτά έφτασα στο σπιτάκι μου (τι σας έλεγα;) και ένα ντουζάκι είναι ό, τι πρέπει πριν το μεσημεριανό φαγητό. Μα – δεν ξέρω αν σας το είπα- εδώ είναι Λούτσα και δεν πρέπει ποτέ να λογαριάζεις χωρίς τον ξενοδόχο. «Γιάννηηηηηηηη, πάλι δεν έχουμε νερό;» Ένα περίεργο πράγμα, στην πόλη μας που όπου και  να κοιτάξεις βλέπεις νερό (δίπλα στη θάλασσα είπαμεεεε) αλλά στις βρύσες νερό δεν έχει. Το καλοκαίρι! Το χειμώνα αν δεν έχει βλάβη, νερό έχουμε –δόξα τω Θεώ- αλλά το καλοκαίρι νομίζω ότι είμαστε «ρουφήχτρες». Ναι, εμείς φταίμε, μας το λένε οι ιθύνοντες καθημερινά. Εγώ πάντως το έχω εμπεδώσει. Αφού καταναλώνουμε περισσότερο νερό το καλοκαίρι, το δίκτυο δεν επαρκεί για τις ανάγκες μας. Να αλλάξουν το δίκτυο;Γιατί; Ε, όχι, ας μην είμαστε υπερβολικοί. Δεν πειράζει που δεν έχουμε νερό. Να, τώρα ο Δήμαρχος είπε ότι αλλάζουν τους υδρομετρητές, θα βάλουν κάτι υπερσύγχρονους, ψηφιακούς, για να μετράνε και το χιλιοστό. Ε, αν δεν υπάρχει νερό δεν θα το μετράνε. Αμάν, πως κάνετε έτσι!

Αλλά αν έχεις καλή διάθεση όλα φτιάχνουν. Εγώ στην πόλη μας συνεχίζω να νιώθω σα μικρό παιδί. Με τα μπουκάλια κάνουμε το ντουζάκι μας , όπως τότε στο χωριό. Το απόγευμα κάθομαι στη βεράντα, κάτω από τα πεύκα και απολαμβάνω τη θέα. Μετά από το αναζωογονητικό καφεδάκι μου αρέσει η απογευματινή βόλτα στη φύση. Κάνει καλό στην καρδιά και στη ματιά... Κάτι βουνά από σκουπίδια τα παραβλέπω και προχωράω παρά κάτω. Είπα να παραβλέψω και κάτι στρώματα. Τα κλαδιά δεν μπόρεσα να τα αφήσω ασχολίαστα. Ακούστε να σας πω. Ο δήμος έχει φροντίσει. Παίρνεις τα κλαδιά σου (που καλά κάνεις και τα κόβεις) και τα πας πίσω από το Δημαρχείο. Τι δεν καταλαβαίνεις; Θα σου πω εγώ τι δεν καταλαβαίνεις. Τόσα χρόνια σε είχαν αφήσει ανεξέλεγκτο στη Λούτσα. Γιατί έτσι είναι ο Έλληνας και δη ο Λουτσιώτης. Δώσε θάρρος στο χωριάτη να σ’ ανέβει  στο κρεβάτι...  Ο εκπολιτισμός αργεί να επέλθει. Δεν παίζει κανένα ρόλο που ο Δήμος δεν είναι συνεπής. Όχι, δεν έχει σημασία που περίπου μια φορά το χρόνο θυμούνται να τα μαζέψουν και δημιουργείται έτσι η εντύπωση πως πρόκειται περί χωματερής. Θέμα παιδείας είναι!!!

Αλλά τι να σου λέω τώρα. Μα τι λες:Και βέβαια έχουμε σχολεία εμείς εδώ. Και νηπιαγωγεία και δημοτικά και γυμνάσια και λύκεια. Αμέ! Εντάξει, λίγο υστερούμε στις υποδομές, αλλά τα κοντέινέρ μας τα έχουμε. Δεν κάνουμε  δα μάθημα και στους δρόμους!!!Τι είμαστε;Ουγκάντα; Μάλιστα ο Δήμαρχός μας πρόσφατα υπέγραψε το πρόγραμμα για την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων. Ναι, των κοντέινερ, ποιο είναι το πρόβλημα;;;

Άλλωστε, εμείς εδώ τα σχολεία μας τα προσέχουμε γιατί είναι χώροι παιδείας αλλά και πολιτισμού. Ο Δήμος μας κάθε χρόνο διοργανώνει Πολιτιστικές Εκδηλώσεις και οι αυλές των σχολείων γεμίζουν κόσμο. Θεατράκι; Χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων; Τι λες καλέ; Αρκεί που κάνουμε και εκδηλώσεις. Θεατράκι δεν προβλέπεται. Ναι, χώροι υπάρχουν πολλοί, δεν είμαστε δήμος ό,τι κι ό,τι. Λεφτά δεν υπάρχουν. Γιατί ο Δήμος μας τα λεφτά τα χρειάζεται. Τα δίνει αλλού βρε αδερφέ, πως να στο πω αλλιώς; Τι να τον κάνει τον πολιτισμό;;;

Βράδιασε και είπα να γυρίσω πίσω. Η βόλτα τελείωσε. Αν νυχτώσει δεν θα βλέπω για να επιστρέψω. Οι λάμπες μας είναι παλιές, κάποιες δεν ανάβουν, γενικά ο ηλεκτροφωτισμός των δρόμων έχει πρόβλημα. Αλλά το ξέρουν αυτό οι ιθύνοντες, οι ειδικοί. Τί νομίζετε;  Είμαστε στο σωστό δρόμο, όμως, εκσυγχρονιζόμαστε. Σύντομα θα γίνει αναβάθμιση του ηλεκτροφωτισμού του Δήμου μας με νέα φωτιστικά τεχνολογίας led και λειτουργιών smart city. Εγώ δεν ακούω τι λένε οι κακεντρεχείς. Δε με νοιάζει αν δεν έχει γίνει σωστός προυπολογισμός ή αν τελικά γίνει εκχώρηση δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιώτες οι οποίοι μάλιστα δεν αναλαμβάνουν επαγγελματικό ρίσκο έχοντας εξασφαλισμένα τα κέρδη τους από το ανταποδοτικά τέλη των δημοτών.  Δεν με νοιάζει αν κινδυνεύει ο δημόσιος χαρακτήρας βασικών υπηρεσιών!!!Πώς να το κάνουμε; Εκσυγχρονισμός με κάθε κόστος!!

Σε λίγο φτάνω στο σπίτι μου. Κάτι νερά τρέχουν στο δρόμο. Νερά πλυντηρίου, δεν είναι κάτι ανησυχητικό. Τι να κάνει και ο δημότης: Να μην πλύνει; Γιατί δεν ρίχνει τα νερά στην αποχέτευση; Ποια αποχέτευση; Ας γελάσω δυνατά!! Αλλά και αυτό το πρόβλημα λύνεται οσονούπω. Κάτι τεχνικά μικροπροβλήματα αντιμετωπίζουμε αλλά θα λυθούν κι αυτά. Το ΚΕΛ που με τόση λαχτάρα περιμένουμε παίρνει σάρκα και οστά. Όλες οι δημοτικές παρατάξεις άλλωστε εδώ είναι αποφασισμένες να μη δημιουργήσουν προσκόμματα στην περάτωση του ΚΕΛ. Κάτι μελέτες λείπουν, κάτι αγωγοί, κάτι έργα αποχέτευσης αλλά σιγά... Αυτά είναι λεπτομέρειες. Σε καμιά εικοσαριά χρόνια τα λύματα από τους  βόθρους δεν θα πέφτουν στη θάλασσα. Είναι αποφασισμένο από όλους σου λέω!

Ότι και να λέτε αυτή τη θέα εγώ δεν την αλλάζω με τίποτα. Κάθομαι στη βεράντα μου, κάτω από τα πεύκα, βάζω το ποτάκι μου και ακούω τη μουσική μου. Ραδιόφωνο; Όχι, καλέ. Η μουσική φτάνει μέχρι εδώ από τα μπαρ της παραλίας. Εμείς οι Λουτσιώτες είμαστε τυχεροί και σ’ αυτό. Δωρεάν διασκέδαση κάθε βράδυ!!!

Να μην την λέω Λούτσα; Ναι, δίκιο έχετε. Η πόλη μας είναι η Αρτέμιδα. Και (θα μπορούσε να) είναι η πιο όμορφη πόλη!

Δ.Τ.

Αναζητώντας άρωμα & χρώμα

ΤΡΙΒΙΖΑΣ: Μόνο αν διατηρήσουμε τον καλλιτέχνη μέσα στο παιδί, έχουμε ελπίδα

«ΤΟ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ. Το πρόβλημα είναι πώς να παραμείνει καλλιτέχνης όταν ενηλικιώνεται» είχε πει ο Πικάσο. Και η πικρή αλήθεια είναι ότι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να καυτηριάσουμε τον καλλιτέχνη μέσα στο παιδί. Αντί να ενθαρρύνουμε και να αναπτύσσουμε,  αγνοούμε ή ακόμα και διώκουμε τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, τα δύο sine qua non της τέχνης.

Η ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ και η καλλιέργεια της φαντασίας είναι από τις πιο παραμελημένες πλευρές των σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων. Η φαντασία συνδέεται με το ψεύδος και η δημιουργικότητα με την παράβαση κανόνων και την προσβολή ιερών αγελάδων. Τα παιδιά εισέρχονται στο σχολείο προικισμένα με πλούσια φαντασία και αστείρευτη δημιουργικότητα και αποφοιτούν με φαντασίες ατροφικές και δημιουργικές δυνατότητες στραγγαλισμένες.

«ΕΙΝΑΙ ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΕΣ, ΓΡΑΦΕΙ Ο JOHN WATSON, ότι τα σχολεία παραγεμίζουν τα παιδιά σαν γαλοπούλες με γνώσεις, ενώ αφήνουν τη φαντασία τους να λιμοκτονεί». Σε μια εποχή που η γνώση είναι εύκολα προσβάσιμη και τη θέση «των βιβλίων τσέπης» παίρνουν «βιβλιοθήκες τσέπης» (γιατί τι άλλο είναι οι ηλεκτρονικές συσκευές που επιτρέπουν στον καθένα να κυκλοφορεί με το περιεχόμενο πολλών βιβλιοθηκών στην τσέπη του;) η εκπαίδευση, αντί να εμπνέει και να χαρίζει δημιουργικά φτερά, συνθλίβει και καταθλίβει με τη συσσώρευση γνώσεων το παιδί, ενώ θα έπρεπε να του προσφέρει το εφόδιο της φαντασίας για τη δημιουργική αξιοποίηση αυτών των γνώσεων.

ΑΥΤΟ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΠΕΙΔΗ Η ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΕΞΟΥΣΙΑ, θρησκευτική, πολιτική οικονομική, εκπαιδευτική, έχει τη ροπή να θεωρεί αμετάβλητα όσα είναι ρευστά, να μην ανέχεται διαφορετική από την κρατούσα πραγματικότητα, να ανάγει σε υπέρτατες αξίες τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα. Η κάθε εξουσία τότε μόνο αισθάνεται ασφαλής, όταν τα πάντα είναι αυστηρά καθορισμένα και οριοθετημένα.

ΟΙ ΑΣΚΟΥΝΤΕΣ ΕΞΟΥΣΙΑ ΛΑΤΡΕΥΟΥΝ τη στασιμότητα και φοβούνται καθετί το ρευστό, το αντιφατικό, το μεταβατικό, το υπερβατικό, το μεταβλητό. Εκλαμβάνουν συνεπώς ως απειλή την αντιφατική ματιά, την απείθαρχη εστίαση της φαντασίας και το «εν δυνάμει» της δημιουργικότητας και έχουν κάθε συμφέρον να τα θέτουν υπό διωγμόν. Ο διωγμός όμως της φαντασίας και της δημιουργικότητας όχι μόνον στραγγαλίζει τον καλλιτέχνη μέσα στο παιδί, αλλά απονευρώνει και τον μελλοντικό επιστήμονα, δεδομένου του κρίσιμου ρόλου των δύο αυτών παραγόντων στην επιστημονική πρόοδο και καινοτομία.

 ΌΣΟ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΕΡΕΥΝΟΥΝ όλο και ευρύτερες εκτάσεις χώρου, όσο ανατέμνουν όλο και μικρότερες μονάδες ύλης, τόσο και πιο δυσδιάκριτη καθίσταται η διαχωριστική γραμμή μεταξύ πραγματικού και φανταστικού. Στην κβαντική φυσική τα συστατικά στοιχεία της πραγματικότητας που μας περιβάλλει, δηλαδή τα άτομα, είναι δυνατόν να υπάρχουν την ίδια στιγμή σε δύο διαφορετικούς χώρους. Ένα σύμπαν γεμάτο «κόκκινους νάνους» και «μαύρες τρύπες» που καταπίνουν αστέρια είναι πιο κοντά στον χώρο τou φανταστικού παρά στην κλασική φυσική. Eξού και το μεταμοντερνιστικό συμπέρασμα ότι «η αλήθεια είναι μύθος και ο μύθος είναι αλήθεια».

ΜΟΝΟ ΑΝ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ μέσα στο παιδί, μόνο αν τονώσουμε τη φαντασία και καλλιεργήσουμε τη δημιουργικότητά του, μόνο αν το μάθουμε αντί να υπηρετεί, να υπερβαίνει την πραγματικότητα, και πιο πολύ από «γιατί;» να ρωτάει «γιατί όχι;» έχουμε ελπίδα να αποφύγουμε τη στασιμότητα, την αδράνεια και την κοινωνική αποτελμάτωση.

Ο Ευγένιος Τριβιζάς (8 Σεπτεμβρίου 1946) είναι καθηγητής εγκληματολογίας, δικηγόρος και συγγραφέας. Σπούδασε νομικά και ειδικεύτηκε στο ποινικό δίκαιο και τη συγκριτική εγκληματολογία, όμως έχει συγγράψει πάνω από 120 βιβλία για παιδιά και είναι ένας από τους δημοφιλέστερους Έλληνες συγγραφείς. Τα έργα του περιλαμβάνουν διηγήματα, παραμύθια, εικονογραφημένα βιβλία, μυθιστορήματα, ποιήματα, τηλεοπτικές σειρές, τραγούδια, θεατρικά έργα, ακόμα και λιμπρέτα όπερας. Το έργο του Τριβιζά έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών, την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών, τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, ενώ έχει επίσης τιμηθεί από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ και το Πολωνικό Κέντρο Νεότητας

Αναζητώντας άρωμα & χρώμα

Ζευγάρωμα στο Φως!!!!

Γιούλα Ροζάκου

«Και συ, λαέ βασανισμένε, 
μην ξεχνάς τον Ωρωπό»

ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΣΚΟΥΡΟΛΙΑΚΟΥ*

Καμιά φορά και οι φυλακές γίνονται τραγούδι. Ιδιαίτερα αυτές που έκλεισαν εντός τους αγωνιστές της κοινωνικής προόδου. Μια τέτοια φυλακή είναι κι αυτή του Ωρωπού.

Χτίστηκε το 1909 ως ορφανοτροφείο αρχικά, σε κομμάτι από την έκταση που κατείχε στην περιοχή ο μεγαλοκτηματίας Ανδρέας Συγγρός. «Αμαλίειο» ονομάστηκε και λειτούργησε έως το 1933. Στη συνέχεια μετατράπηκε σε φυλακή. Η χούντα των συνταγματαρχών φυλάκισε εκεί αριστερούς και αντιστασιακούς πολίτες. Ανάμεσά τους και τον Μίκη Θεοδωράκη, που έγραψε σπουδαία τραγούδια. «Και συ, λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό» και «Αλικαρνασσός, Παρθένι, Ωρωπός, Κορυδαλλός».

Με την πτώση της δικτατορίας, για ένα διάστημα το κτήριο λειτούργησε ως σχολείο και στη συνέχεια ως χώρος εκδηλώσεων. Χρόνιο αίτημα των κατοίκων ήταν να περάσει η κυριότητα των κτισμάτων αυτών στον Δήμο Ωρωπού, δίνοντας μακρόχρονους αγώνες για να το πετύχουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση, τον Μάρτιο του 2018, στο Περιφερειακό Συνέδριο Ανατολικής Αττικής, ανήγγειλε την παραχώρηση του κτήματος των παλιών φυλακών στον Δήμο Ωρωπού. Το θέμα της παραχώρησης και ίδρυσης Ινστιτούτου Δημοκρατίας και Πολιτισμού πέρασε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων με θετική κατάληξη.

Το σχέδιο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολύ πιο μελετημένο και υπερασπισμένο σε σχέση μ’ αυτό που υλοποιεί η κυβέρνηση της Ν.Δ. Ενώ λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδίαζε να οργανώσει ένα ολόκληρο νομοσχέδιο το οποίο θα προέβλεπε τη σύμπραξη του δήμου και του υπουργείου Πολιτισμού, τρόπους χρηματοδότησης, θέση καλλιτεχνικού διευθυντή και με τον εκάστοτε δήμαρχο στη θέση τού προέδρου, η Ν.Δ. απλώς παραχωρεί τα κτίσματα στον Δήμο και, κατά τα άλλα, αφήνει όλη την υπόθεση στην τύχη της.

Έρχεται λοιπόν ο Κυρ. Μητσοτάκης στον Ωρωπό να παραδώσει τον χώρο στον δήμο. Στέκεται εκεί που η συντηρητική παράταξη φυλάκιζε τους πολιτικούς και ιδεολογικούς αντιπάλους της να προβάλει μια συφερτική γι’ αυτόν και την κυβέρνηση «εθνική ομοψυχία». Ζητάει συνεννόηση μπροστά από τα ντουβάρια που έκλεισαν μέσα τους αγωνιστές, που τους βασάνισαν, που τους στέρησαν τη ζωή.

Στάθηκε μπροστά στα ποτισμένα από τα βάσανα των έγκλειστων εκείνος του οποίου η κυβέρνηση επαίρεται πως κατάργησε το πανεπιστημιακό άσυλο, που έχει γεμίσει τον δημόσιο βίο από παράνομο ηχητικό υλικό κοριών και υπερκοριών, εκείνος του οποίου η κυβέρνηση μόλις πριν από μερικές ημέρες ψήφισε τον χουντικής έμπνευσης νόμο για τις λαϊκές συγκεντρώσεις. Πήρε έναν χουντικό νόμο του 1971 και απλώς του άλλαξε τη γλώσσα. Από καθαρεύουσα σε δημοτική!

Στην ομιλία του, όμως, ήταν καλά κρυμμένο ένα άλλο σχέδιο. Ανήγγειλε πως από τα 98 στρέμματα, στον δήμο δόθηκαν μόνο 15. Στα υπόλοιπα 83 στρέμματα, όπως είπε:

«Θα δημιουργηθεί ένα ειδικό πολεοδομικό σχέδιο εντός δώδεκα μηνών, με το οποίο θα επιτρέπονται ιδιωτικές επενδύσεις ιατρικού τουρισμού, τουρισμού και υποδομών».

Οι πρώην φυλακές είναι κηρυγμένες ως προστατευόμενο μνημείο νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Εκεί πλάι λοιπόν, ο Κυρ. Μητσοτάκης μας είπε πως θα φέρει ιδιώτες να κάνουν επενδύσεις στερώντας ζωτικό χώρο από το πεδίο των πολιτισμικών και άλλων δράσεων στα όρια αυτής της νέας δομής. Υλοποιεί και εδώ το σχέδιό του για ιδιωτική εκμετάλλευση των πολιτιστικών και ιστορικών μνημείων της χώρας.

Αλήθεια, αν μπορούσε κανείς να ρωτήσει αυτούς που βασανίστηκαν στις φυλακές του Ωρωπού, τι θα του έλεγαν άραγε; Μάλλον θα επαναλάμβαναν το «Και συ, λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό».

* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι βουλευτής Ανατολικής Αττικής και τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ. Το κείμενο είναι από την εφημερίδα "Αυγή"

Ο πρώην αντιδήμαρχος Γ. Γκινοσάτης

Για τον εκσυγχρονισμό του ηλεκτροφωτισμού

Μερικές σκέψεις - απόψεις για την αναγκαιότητα εγκατάστασης ενός «σύγχρονου» δικτύου ηλεκτροφωτισμού στο Δήμο μας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 
Κανείς δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός σύγχρονου δικτύου ηλεκτροφωτισμού. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει πολύ σ’ αυτόν τον τομέα και πέραν από τα θεαματικά αποτελέσματα στον ηλεκτροφωτισμό συγχρόνως υπάρχουν και δεκάδες εφαρμογές για smart cities.

Σωστά λοιπόν η Δημοτική Αρχή, ως όφειλε βεβαίως, έκανε ένα πρώτο βήμα για την υλοποίηση του έργου. Η όλη διαδικασία πρέπει να βασίζεται συνδυαστικά σε κάποιες παραμέτρους :

Παράμετρος πρώτη : Η κατασκευή ενός δημόσιου έργου ηλεκτροφωτισμού που θα εξασφαλίζει στο σύνολο της πόλης την ασφαλή κυκλοφορία πεζών-οχημάτων και φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων.

Παράμετρος δεύτερη : Η κατασκευή του έργου να πραγματοποιηθεί με το ελάχιστο δυνατό κόστος και το μέγιστο οικονομικό όφελος για το Δήμο.

Παράμετρος τρίτη : Η μη εκχώρηση δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιώτες οι οποίοι μάλιστα δεν αναλαμβάνουν επαγγελματικό ρίσκο έχοντας εξασφαλισμένα τα κέρδη τους από το ανταποδοτικά τέλη των δημοτών. Αυτή η παράμετρος έχει την μεγαλύτερη βαρύτητα γιατί διαφορετικά κινδυνεύει ο δημόσιος χαρακτήρας βασικών υπηρεσιών του Δήμου που στην περίπτωση παραχώρησης σε ιδιώτη θα υπάρξουν δυσμενέστατες επιπτώσεις , για τους δημότες, τους υπαλλήλους και για το σύνολο της Τοπικής Κοινωνίας.

Παράμετρος τέταρτη : Η πλήρης διαφάνεια σε όλα τα στάδια του έργου. Στην ανάθεση, στην εκτέλεση, στην επίβλεψη, στα οικονομικά στοιχεία κλπ.

Παράμετρος πέμπτη : Η σωστή και έγκαιρη εκτέλεση του έργου.

Στη συνέχεια θα αναφερθώ αναλυτικά γιατί κατά την άποψή μου μόνο πολύ λίγα από τα παραπάνω εξασφαλίζονται από τη διακήρυξη που ψήφισε το Δημοτικό Συμβούλιο με οριακή θα έλεγα  σχετική πλειοψηφία.

ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΟΥ

Η βασικότερη προϋπόθεση για ένα έργο, ώστε να είναι συμφέρον, είναι ο όσο το δυνατόν καλλίτερος προϋπολογισμός του πραγματικού κόστους. Υπάρχουν πολλά δοκιμασμένα εργαλεία γι’ αυτό. Υπάρχουν πίνακες του Υπουργείου για αξίες υλικών, κόστος εργασιών, χρήση μηχανημάτων κλπ. Υπάρχει και η αγορά που μπορεί να διερευνήσει η Αναθέτουσα Αρχή.

Η τεχνική υπηρεσία έχει έμπειρο Δ/ντη (Μηχανολόγο) και έμπειρους υπαλλήλους ώστε να συντάξουν ένα τέτοιο προϋπολογισμό πράγμα που δεν έγινε, ενώ νομοθεσία για τις ΣΕΑ προβλέπει υπολογισμό ‘του κόστους επένδυσης’ ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση με τον προϋπολογισμό που υπολογίζεται με βάση την ‘θεωρητική’ ωφέλεια του Δήμου, το γιατί δεν έγινε οφείλει να απαντήσει ο κος Δήμαρχος.

Στη διακήρυξη λοιπόν δεν υπάρχει προϋπολογισμός με βάση τα ως άνω, απλώς το έργο προϋπολογίζεται με βάση τη «θεωρητική» ωφέλεια του δήμου σε 12 χρόνια που θα είναι 7.200.000 ευρώ άρα τόσο θα είναι και το κόστος του έργου.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι το πραγματικό κόστος είναι 4.500.000 ευρώ + (18% εργολαβικό όφελος ) 810.000 +(24% ΦΠΑ)1080.000 = 6.390.000 ευρώ . Υπάρχει μια διαφορά 810.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ποσοστιαία επιβάρυνση 18% , δηλαδή ο εργολάβος με αυτόν τον τρόπο εκτός από το νόμιμο κέρδος  του 18% επωφελείται άλλο ένα 18%.Συνεπώς δεν χρηματοδοτεί άτοκα το έργο επί 12 χρόνια όπως ισχυρίζεται ο κος Δήμαρχος.

Είπε ο κος Δήμαρχος ότι θα έχουμε έκπτωση πιθανή 20-30% στη δημοπρασία, δεν είπε όμως ότι ανάλογη έκπτωση θα είχαμε και σε διαφορετικό είδος δημοπράτησης που θα βασιζόταν σε πραγματικό και όχι σε υπερτιμολογημένο προϋπολογισμό.

Θα πει κάποιος από πού βγάζεις ότι το πραγματικό κόστος είναι 6.390.000 ευρώ. Εγώ κάνω μια προσωπική εκτίμηση με βάση την εμπειρία μου ,δεν σημαίνει ότι ο δήμος δεν οφείλει να ξέρει και να γνωστοποιήσει το πραγματικό κόστος του έργου για να συγκρίνουν οι συμπολίτες μας. Η τεχνική υπηρεσία μπορεί να το κάνει όπως ανέφερα παραπάνω.

ΕΚΧΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΕ ΙΔΙΩΤΗ.   

Η διακήρυξη αναφέρει σαφώς ότι εκχωρούνται δημοτικά τέλη στον εργολάβο. Σαφώς όμως παραχωρείται και το σύνολο των αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας του ηλεκτροφωτισμού επί 12 χρόνια και ουδέν μονιμότερον του προσωρινού.

Είναι μια πάγια επιδίωξη του νεοφιλελευθερισμού η είσοδος ιδιωτών στις δημόσιες υπηρεσίες και όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη, αυτοί που την πληρώνουν τη νύφη είναι οι πολίτες με αύξηση τελών κλπ.

Ας δούμε όμως και την οικονομική διάσταση του θέματος και αν έχει τη δυνατότητα ο Δήμος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη ΣΠΥ.

Α) Ο  Δήμος δίνει στον εργολάβο ετήσια 600.000 ευρώ.

       Β)  το ετήσιο όφελος από τη μείωση των λογαριασμών της ΔΕΗ όπως είπε ο κος Δήμαρχος είναι 520.000 ευρώ (που πληρώνουμε σήμερα) + 80.000 ευρώ (για συντήρηση του δικτύου) μείον 72% Χ 520.000 (λόγω μείωσης λογαριασμών ΔΕΗ) = 375.000 ευρώ.

Άρα πρέπει να πληρώνουμε στον εργολάβο επί πλέον 600.000-375.000= 225.000 ευρώ. Ακόμη και αν υπάρξει έκπτωση της τάξης του 20% , πράγμα αμφίβολο αφού οι διαγωνισμοί είναι συνήθως στημένοι, το αντίστοιχο κόστος θα είναι 105.000 ευρώ.

Έχοντας διατελέσει αντιδήμαρχος επί 4 χρόνια γνωρίζω ότι τα ανταποδοτικά τέλη έφταναν ίσα- ίσα για την πληρωμή μισθών και ασφαλιστικών εισφορών των υπαλλήλων της ηλεκτροδότησης,της καθαριότητας και  της συντήρησης, άντε να κάναμε και κάποιες μικρές επεκτάσεις του ηλεκτροφωτισμού.

Δεν πιστεύω ότι έχουν αλλάξει σήμερα τα πράγματα.

Ο Δήμαρχος θα έπρεπε να έχει παρουσιάσει τα σχετικά στοιχεία της οικονομικής υπηρεσίας για να μπορέσουμε να κρίνουμε.

Άρα αν εφαρμοστεί η ΣΠΥ υπάρχει έλλειμμα 225.000 η 105.000 για μισθοδοσία, κλπ. Που θα βρεθούν; Θα πάρουμε δάνειο; Θα αυξηθούν επί 12 χρόνια τα τέλη; Ή θα αφήσουμε απλήρωτους τους υπάλληλους;

Περιμένω απάντηση και από το Δήμαρχο αλλά και από τα σωματεία υπαλλήλων.

Θα πρέπει να πάρουν θέση και γι’αυτό αλλά και για την ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών του Δήμου.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Α) Εφ’ όσον δεν υπάρχει πραγματικός προϋπολογισμός του έργου το κόστος είναι αδιαφανές.

Β) Ποιος θα επιλέξει τον Ειδικό Σύμβουλο δεν αναφέρεται πουθενά.

Γ) Αντιγράφω σχετική παράγραφο από τη διακήρυξη :

«Η αναθέτουσα Αρχή (ο Δήμος) αναλαμβάνει την υποχρέωση να διατηρήσει εμπιστευτικούς τους όρους της σύμβασης, εφ’ όσον της γνωστοποιήσει ο Ανάδοχος (εργολάβος) και ότι αυτοί είναι εμπιστευτικοί».

ΑΥΤΟ ΘΑ ΠΕΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

ΣΩΣΤΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Πουθενά στη διακήρυξη δεν αναφέρονται ρητά ποινικές ρήτρες. Κάπου αναφέρεται θολά ότι θα είναι μέσω των εγγυητικών επιστολών. Όμως παρακάτω η διακήρυξη λέει ότι : «οι ποινικές ρήτρες θα προσδιοριστούν με εγχειρίδιο που θα καταρτίσει ο Ειδικός Σύμβουλος μετά την ανάθεση του έργου» και θα εγκριθούν από τον Δήμο.

Πρώτη φορά ακούω να προσδιορίζονται οι ποινικές ρήτρες μετά την ανάθεση του έργου. Πάντα γίνεται στη διακήρυξη.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΚΑΠΟΙΩΝ ΕΠΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ

Α) Ουσιαστικός επιβλέπων του έργου είναι ο Ειδικός Σύμβουλος. Οι υπηρεσίες του Δήμου που διαθέτουν έμπειρους μηχανικούς μπαίνουν στην άκρη.

Β) Τον πρώτο χρόνο δεν θα υπάρχει εξοικονόμηση, άρα ο Δήμος θα πρέπει να παραχωρήσει στον Ανάδοχο ανταποδοτικά 600.000 ευρώ.

Γ) Όλος ο εξοπλισμός θα ανήκει επί 12 χρόνια, όχι στο Δήμο, αλλά στον Ανάδοχο. Πάλι λέω ουδέν μονιμότερο του προσωρινού.

Δ) Δεν αναφέρεται πουθενά ποιος θα αναθέσει το έργο στον εργολάβο, (το Δημοτικό Συμβούλιο, η Οικονομική Επιτροπή, ο Δήμαρχος;

ΜΙΑ ΠΑΡΑΤΟΛΜΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Αφού εξεταστούν, αυτά που ταπεινά διατυπώνω, από τη Δημοτική Αρχή, τις δημοτικές παρατάξεις που είτε ψήφισαν υπέρ ή κατά, τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου, τα σωματεία των υπαλλήλων του Δήμου, το σύλλογο μηχανικών Σπάτων- Αρτέμιδος, να επανεξεταστεί το θέμα με συνολική διαβούλευση της Τοπικής Κοινωνίας. Τότε να αποφασιστεί και ο τρόπος δημοπράτησης αφού βέβαια εξεταστεί και το ενδεχόμενο χρηματοδότησης από ΕΣΠΑ ή άλλους χρηματοδοτικούς πόρους. Η  υπηρεσία προγραμματισμού είναι πολύ έμπειρη σε αυτόν τον τομέα.

Αν ακολουθηθεί αυτή η διαδικασία πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβούλιου..

Τελειώνοντας θέλω να πω ότι δεν θέλω με κανένα τρόπο να επιρρίψω ευθύνες σε κανένα/καμμία. Γνωρίζω ότι δεν υπάρχει εμπειρία σε τέτοιου είδους αναθέσεις που κρύβουν πολλά στα ψιλά γράμματα της διακήρυξης και της σύμβασης. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι μόνο μια σωστή λύση του θέματος.

Γιώργος Γκινοσάτης 

Πρώην αντιδήμαρχος Δήμου Σπάτων Αρτέμιδος